ORHAN VELİ'NİN ŞİİRLERİNDE DOĞA TEMASI

ORHAN VELİ'NİN ŞİİRLERİNDE DOĞA TEMASI

  • Orhan Veli Kanık, Garip akımının öncülerinden biri olarak, şiirlerinde gündelik yaşamın sade ve doğal unsurlarını sıkça işler. Doğa teması da onun şiirlerinde önemli bir yer tutar. Orhan Veli, bazı şiirlerinde doğayı sıradan ve gösterişsiz bir şekilde ele alır, bazılarında ise baharın güzelliği ve kalbine kattığı neşeyi kaleme alır. Onun doğa tasvirleri genellikle basit, samimi bir üslup ile yapılır. Şimdi, Orhan Veli'nin şiirlerinde doğayı kullanım şekillerine bakacağız.




Sade Doğa Tasvirleri:

  • Orhan Veli, doğayı karmaşık imgelerle anlatmak yerine sade bir şekilde betimler. Şiirlerinde rüzgar, deniz, ağaçlar gibi doğal öğeleri kullanarak basit ama etkileyici bir dil kullanır. Bunu "İstanbul'u Dinliyorum" adlı şiirinde, Orhan Veli doğayı İstanbul’un sesiyle birleştirir. Hafif esen rüzgar, ağaçlardaki yaprakların sallanması gibi doğa unsurları, şiirde şehir yaşamıyla bir araya gelir. Bu şiirdeki doğa imgeleri, hem kentin huzurlu yanını hem de insanın içsel dinginliğini simgeler. Bu imgeler ise düz ve basit tasvirlerle ele alınır. İşte bu şiirden kısa bir kesit:

İSTANBUL'U DİNLİYORUM 

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı 
Önce hafiften bir rüzgar esiyor; Yavaş yavaş sallanıyor 
Yapraklar, ağaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda,
Sucuların hiç durmayan çıngırakları
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı. (...)

Derin Doğa Tasvirleri: 

  • Orhan Veli Kanık, bazı şiirlerinde ise doğayı derin imgeler ve metaforlar kullanarak kaleme alır. Mecaz anlamlı sözler kullanarak doğa konusunu derinleştirir. Buna ''Gün Olur'' şiirini örnek verebiliriz. Şiir, Doğayla iç içe olma arzusu ve özgürlüğe olan özlemi vurgulayan güçlü imgeler içerir. Şair, deniz kokusu, martıların telaşlı uçuşu, gürültüyle açan çiçekler gibi doğa unsurlarıyla insan ruhunun özgürleşme isteğini bir arada işler. Orhan Veli, bu şiirinde doğayı insanın kaçış noktası olarak kullanırken, aynı zamanda doğanın gürültülü, hareketli yanını da ön plana çıkarır. Şiirin sonunda ise şair, bu doğa içerisindeki deli gibi bir yaşam isteğini dile getirir. Bu şiir, Veli’nin doğayla kurduğu özgün ilişkiyi ve içsel yolculuğunu ortaya koyar.

GÜN OLUR 

Gün olur, alır başımı giderim,
Denizden yeni çıkmış ağların kokusunda.
Şu ada senin, bu ada benim,
Yelkovan kuşlarının peşi sıra.
Dünyalar vardır, düşünemezsiniz;
Çiçekler gürültüyle açar;
Gürültüyle çıkar duman topraktan.
Hele martılar, hele martılar,
Her bir tüylerinde ayrı telaş!...
Gün olur, başıma kadar mavi;
Gün olur başıma kadar güneş;
Gün olur, deli gibi... 

  • ''Gün Olur'' şiirinde görüldüğü gibi, şair sürekli doğaya karşı duygusal bağını ve doğanın kendisine bıraktığı etkisini kaleme alır. Buna başka bir örnek olarak ''Deniz'' şiirini verebiliriz. Şiirde, şair deniz kenarındaki yaşamının huzurunu ve güzelliğini yansıtırken, dış dünyayı gözlemlemektense, denizin kendine özgü özelliklerini içselleştiriyor. Öne çıkan unsurlar arasında yosun kokusu ve dalgaların hareketi yer alıyor. Bu durum, denizin doğayla olan ilişkisini ve insan ruhunu nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor. Şiirde deniz, hem bir mekân hem de bir metafor olarak kullanılarak, insanın içsel dünyasıyla dışsal dünya arasındaki bağı temsil ediyor. Orhan Veli’nin şiirlerinde sıkça karşılaşılan doğa teması, bu eserinde de belirgin şekilde kendini gösteriyor.

DENİZ

Ben deniz kenarındaki odamda,
Pencereye hiç bakmadan
Dışardan gecen kayıkların
Karpuz yüklü olduğunu bilirim.

Deniz, benim eskiden yaptığım gibi,
Aynasını odamın tavanında
Dolaştırıp beni kızdırmaktan
Hoşlanır.

Yosun kokusu
Ve sahile çekilmiş dalyan direkleri
Sahilde yasayan çocuklara
Hiçbir şey hatırlatmaz.


ÖZET:

  • Kısaca özetlemek gerekirse; Orhan Veli’nin doğa ile ilişkisi, onun şiirlerinde sıkça görülen bir tema olup, bazen sade ve yalın bir dille, bazen de derin ve metaforik bir dille doğanın güzelliklerini, huzurunu ve içsel duygularını yansıtır. Şair, doğayı insanın ruh haliyle ilişkilendirerek, melankoli, yalnızlık ve özgürlük gibi kavramları işler. Doğa, Veli için sadece bir arka plan değil, aynı zamanda içsel bir yolculuğun ve duygusal bir deneyimin bir parçasıdır. ''Deniz'' ve ''Gün Olur'' gibi şiirlerinde doğayı ruhsal durumunu anlatmak için kullanırken, ''İstanbul'u Dinliyorum'' gibi şiirlerinde ise hayatın akıcılığını doğa ile birleştirerek doğanın bize ne kadar yakın olduğunu gösterir. Orhan Veli, doğayı şiirlerinde anlaşılır ve huzur verici bir dille göz önüne sunar.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Resim
SAN'AT Faruk Nafiz Çamlıbel Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, Bizim diyarımızda bin bir baharı saklar! Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar Sadece senin yaşadığın yerde çiçeklerin açtığını sanabilirsin, ancak bizim diyarlarımız binbir bahara sahiptir. İstersen bizim kolumuzu çekip bizi batıya sürüklersin, ancak bizim ayaklarımız dağlarda büyüdü; senin gezdiğin düz caddelerde ayağımız incinir. Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da Gezersin kırk asırlık mabedin içini Bizi sarsar bir  sülüs yazı  görsek duvarda, Bize heyecan verir bir parça  yeşil çini Sen kırk asırlık mabedin içinde gezip ince mozaiklere bakarak batı kültürüyle kendini doyurmaya çalışırsın; bizim için bir duvarda sülüs yazısı görmek, bir parça yeşil çini incelemek yeterli. Sen raksına dalarken için titrer derinden Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin Bizimde kalbimizi kımıldatır derinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin Bir balenin dansını gör...
Devamı

Montaigne Denemeler - Ölüm

Montaigne, "Denemeler" adlı eserinde toplumda ve hayatta önemli bulduğu birçok konu hakkındaki düşüncelerini okuyuculara aktarır; bunlardan en önemlisi bulduğum konu ise ölümdür. Ölüm, anlaması ve kabullenmesi zor bir konsepttir. Montaigne'in bahsettiği gibi ani olabilir ve hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. Varsayalım ki tanıdığınız ve sevdiginiz bir insanla birlikte onlarca yıl yaşıyorsunuz. Hayatınıza renk katıp anlam veren, karakterinizin şekillenmesinde önemli bir rol oynayan bu insan, ani bir dikkatsizlik ile bir araba kazası geçip vefat edebilir. Veya, yarın buluşma planı yaptığınız bir arkadaşınız o günün gecesinde kalp krizi geçirip hayatını kaybedebilir. İşte insan hayatı bu kadar hassas, zayıf bir şeydir. Hiç kimse bu dünyadaki zamanının ne zaman biteceğini bilemez, tahmin edemez. Her an bedeninizden kayip gidebilir, bir daha sevdiklerinizle tanışma şansına sahip olamayabilirsiniz. Montaigne, bu sebeplerden dolayi hayatın geciktirilmesinin yanlış olduğunu savun...
Devamı